Với hơn 200 món ăn được chế biến công phu, độc đáo không trùng với bất cứ dân tộc nào tại Việt Nam, ẩm thực – nghệ thuật của dân tộc Thái được đánh giá là cách thức truyền tải văn hóa tốt nhất đến với các dân tộc khác.
Tất cả những món ăn của người Thái đều được chế biến từ nguồn nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên, từ thịt trâu, thịt bò, cá, gà được người Thái tẩm, ướp gia vị rất cầu kỳ và cẩn thận. Gia vị để ướp là hạt "mắc khén" (một dạng hạt tiêu rừng), ớt, tỏi, gừng, muối...
Nhiều ý kiến cho rằng, thông qua ẩm thực, nghệ thuật dân tộc Thái đến với mọi người
Khi thưởng thức món ăn của người Thái, nhiều thực khách cảm thấy ưa miệng cái vị đậm đà, giàu chất dinh dưỡng của các món nướng. Những món ăn độc đáo của người Thái như pà pỉng tộp, khảu lam, nặm pịa, thịt trâu gác bếp,...được làm rất công phu và đẹp mắt khiến người ăn sẽ nhớ mãi không quên.
Đặc biệt, khi chế biến những món ăn của mình, người Thái hoàn toàn không dùng dầu mỡ và rất chú trọng tới việc điều phối các vị đắng - cay - mặn - chát. Những vị này được phối hợp hài hòa khiến thực khách cảm thấy vừa miệng, không có cảm giác ngấy, ngán khi ăn.
Người Thái có hơn 200 món ăn có cách chế biến độc đáo, không trùng lặp với bất kỳ dân tộc nào khác
Mùa nào thức ấy, người Thái đãi khách bằng sản vật, như: Nhộng ong, má thò lòm, măng lay, măng đắng, măng ngọt... Cách chế biến món măng của người Thái cũng thật đặc biệt và cầu kỳ, để có được một bát nước cốt măng chua, họ sẽ ngâm măng vài ba năm để lọc lấy vị ngon lành, chua dịu nhất khi ăn cùng những món ăn khác. Với những ai đã từng lên vùng Tây Bắc, khi vào những ngôi nhà của người Thái, ta dễ dàng nhận thấy tại gia đình nào cũng có sẵn vài chum măng muối chua dành để dùng dần.
Phương pháp chế biến món ăn của người Thái hoàn toàn dựa vào kinh nghiệm từ ngàn xưa để lại và được lưu giữ từ đời này qua đời khác chứ hoàn toàn không có bất cứ trường lớp nào truyền dạy. Chính điều này đã khiến cho những món ăn của người Thái không thể lẫn với bất kỳ dân tộc nào khác.
Bởi am hiểu về nghệ thuật ấm thực của dân tộc mình nên dù cùng là món ăn Thái nhưng nếu được chế biến qua bàn tay của những đầu bếp Thái gốc bản địa sẽ khác hoàn toàn cả về hương, vị và sắc, so với những đầu bếp của dân tộc khác.
Đồ uống của người Thái cũng chưng cất, pha chế bằng những nguyên liệu hoàn toàn là tự nhiên. Những hũ rượu được ủ bằng thứ men lá của vùng cao Tây Bắc sẽ cho ra loại rượu nồng, êm, dịu và có thể làm say lòng bất cứ ai khi thưởng thức mà không lo bị nhức đầu mà còn tỉnh nhanh. Những loại rượu chuối hột, rượu táo mèo, rượu ngâm cây mật gấu… sẽ là món quà tuyệt vời mà thực khách có thể dùng để tặng người thân và bạn bè để có thể cảm nhận được sự hoang sơ và hiếu khách của vùng cao Tây Bắc. Với những ai không uống được rượu có thể thưởng thức sự mát lành của nước cây khúc khắc có tác dụng bổ máu được pha chế dùng hằng ngày như người miền xuôi pha chè.
Món ăn “pà pỉng tộp, cáy pỉng” độc đáo của người Thái.
Trong khi thưởng thức những món ăn, đồ uống của dân tộc Thái, thực khách sẽ được khám phá thêm văn hóa và nghệ thuật của người Thái thông qua những điệu khắp, điệu múa khăn piêu, múa quả bầu, múa đàn tính tẩu… sau đó có thể hòa mình vào những điệu múa xòe, bước nhảy sạp mang đậm nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người Thái thì không gì thú vị bằng.
Khám phá ẩm thực và văn hóa Thái là sở thích của nhiều người nhưng để được tận hưởng các món ăn Thái thì không phải ai cũng có điều kiện để thực hiện. Giờ đây, giấc mơ đó không khó.
Không phải giữa núi rừng hoang sơ của Tây Bắc mà ngay giữa chốn phồn hoa của thủ đô, những ai yêu mến ẩm thực và văn hóa Tây Bắc vẫn có thể tha hồ thưởng thức nét văn hóa của miền Tây Bắc tổ quốc tại Nhà hàng Ẩm thực – Nghệ thuật – Văn hóa dân tộc Thái tại địa chỉ D17/76 phố Duy Tân (Cầu Giấy, Hà Nội); (Website: www.AmthucvanhoaThai.vn).
Tại đây, thực khách sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sắc nhất của các đầu bếp người dân tộc Thái bản địa chế biến, được phục vụ bởi các nhân viên người dân tộc Thái gốc, được đắm mình trong không gian văn hóa, nghệ thuật với những điệu múa xòe, múa đàn tính tẩu của những vũ công, nghệ nhân dân tộc Thái biểu diễn.
Một lần được đắm chìm trong văn hóa ẩm thực Tây Bắc, cùng nâng chén rượu chúc nhau trong tiếng khèn và điệu múa xòe của người con gái Thái, phải chăng đấy cũng là một thú vui tao nhã chốn thị thành.
An Huy
