Phe Muslim Brotherhood kêu gọi biểu tình trên toàn quốc sau buổi cầu nguyện hàng tuần của người Hồi giáo ngày thứ Sáu, để phản đối vụ đàn áp đẫm máu của chính quyền đã làm 638 người chết ở Cairo.
Hàng chục ngàn người ủng hộ phái Muslim Brotherhood xuống đường ở Cairo và nhiều thành phố, bất chấp những hạn chế trong tình trạng khẩn trương mà phái quân đội đã ban hành.
Tại Cairo, những người biểu tình phe Muslim Brotherhood, một số mang theo do, gậy, gạch đá và cả súng, tiến về công trường Ramses gần ga xe lửa trung ương và công trường Tahrir. Súng nổ ran khi hai phe biểu tình bắn và rượt đuổi nhau qua các đường phố.và trên cây cầu ngang sông Nile đi tới khu Zamalek, một khu đảo có nhiều sứ quán và người ngoại quốc.
Phóng viên AP nói rằng rất ít thấy cảnh sát mặc sắc phục chỉ có dân chúng hai phía ôm súng dài, súng ngắn, vác dao, gậy, giao đấu lẫn nhau, tuy nhiên có thể trong đó cũng có cả nhân viên an ninh mặc thường phục. Nhà chức trách cho biết có 12 người thiệt mạng ở công trường Ramses.
Ngôi đền Hồi giáo Al Fath gần đó được biến thành một bệnh viện dã chiến. Cũng theo tin của nhà chức trách trên toàn quốc có 29 người chết kể cả 8 cảnh sát. Còn theo tin của phía Muslim Brotherhood thì có tới 200 người thiệt mạng.
Xe thiết giáp quân đội Ai Cập triển khai trấn giữ các đường đi đến công trường Tahrir, trung tâm thủ đô Cairo.
Chính quyền lâm thời Ai Cập do phái quân nhân hỗ trợ hôm Thứ Năm đã cho phép lực lượng an ninh sử dụng vũ lực để chống lại những người biểu tình phản đối tấn công vào cảnh sát và các cơ sở nhà nước, tuy nhiên lời đe dọa này có vẻ không mấy hiệu quả. Những kẻ tấn công nổ bom trên đoạn đường sắt giữa cảng Alexandria và tỉnh miền Tây Marsa Matrouh ven Địa Trung Hải nhưng không đoàn tàu nào bị nạn và không có thương vong.
Bộ y tế cho biết 638 người chết và gần 4,000 người bị thương trong vụ sử dụng bạo lực để giải tán hai cuộc biểu tình ngồi đã kéo dài hơn một tháng ở Cairo. Cảnh sát chống bạo loạn với sự trợ lực của xe thiết giáp, xe ủi đất, các xạ thủ bắn sẻ tấn công dẹp những người biểu tình đóng trụ trước đền Hồi Giáo Rabaah al-Adawiya ở Nasr City và ở Giza gần trường đại học Cairo.
288 người chết ở Nasr City và 90 người ở Giza. Số nạn nhân còn lại chết trong những cuộc đụng độ giữa người biểu tình ủng hộ cựu Tổng thống Morsi với những người chống đối hay với cảnh sát, tại nhiều nơi ở thủ đô Cairo cũng như các thành phố khác hôm Thứ Tư. Đây là ngày đẫm máu nhất trong cách mạng Ai Cập kể từ mùa xuân năm 2011 khi phong trào quần chúng nổi dậy đưa đến sự kết thúc của chế độ Tổng Thống Hosni Mubarak.
Phản ứng quốc tế
Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc và cộng đồng quốc tế lên tiếng kêu gọi sự kiềm chế từ cả hai phía bênh chống, chấm dứt mọi hành động đưa tới va chạm, đồng thời cũng lên án lực lượng an ninh về sự sử dụng bạo lực quá mức.
Hầu hết các quốc gia đều khuyến cáo công dân của mình tránh đi tới Ai Cập. Ngoại trưởng Laurent Fabius “chính thức yêu cầu” dân Pháp không đến Ai Cập và các văn phòng du lịch không tổ chức đưa du khách đến quốc gia này. Ông nói rằng “tình hình hỗn loạn gần đi tới nội chiến”. Đức, Ý, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Na Uy, Phần Lan, Thụy Điển, Đan Mạch, Ba Lan cũng đưa ra những biện pháp tương tự.
Tây Ban Nha triệu vời đại biện ngoại giao lâm thời Ai Cập tới bộ ngoại giao, đề nghị Ai Cập rút lại lệnh tình trạng khẩn trương và yêu cầu hạn chế hành động của lực lượng an ninh.
Bộ trưởng ngoại giao Ý Emma Bonino cho rằng việc “sử dụng sức mạnh tàn bạo và không thể chấp nhận được” là “hình ảnh đáng lo ngại về sự vi phạm nhân quyền”. Ông cũng yêu cầu Muslim Brotherhood “kiểm soát chặt chẽ các thành phần quá khích và cực đoan để ngăn chặn hành động bạo lực”.
Bộ trưởng phát triển Dirk Niebel của Đức loan báo ngưng viện trợ 25 triệu euro cho các chương trình bảo vệ môi trường và khí hậu ở Ai Cập.
Các lãnh đạo tôn giáo ở Saudi Arabia kêu gọi “đừng tấn công vào cảnh sát vì họ là những người có nhiệm vụ bảo vệ quốc gia”.
Thổ Nhĩ Kỳ lên án sự đàn áp của chính quyền quân sự Ai Cập và “những gì xảy ra ở Ai Cập là điều hổ thẹn cho Hồi Giáo và thế giới Á Rập”.
Tại Tunisia, 1,500 dân chúng biểu tình ôn hòa ở thủ đô Tunis, bày tỏ sự ủng hộ cựu Tổng thống Morsi, tố cáo giới quân sự Ai Cập và Hoa Kỳ.
Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhohoyono trong bản thông điệp liên bang thường niên nói là “việc sử dụng vũ lực quá mức để giải tán biểu tình tại Ai Cập là phản dân chủ và những giá trị của nhân loại”.
Các nhà lãnh đạo Âu Châu hôm thứ Sáu nói là cần phải có biện pháp phối hợp đối với tình trạng bạo động ở Ai Cập. Tổng thống Pháp Francois Hollande và Thủ tướng Đức Angela Merkel đồng ý về một hội nghị các bộ trưởng ngoại giao tuần tới. Ngoại trưởng Pháp nói rằng tất cả mọi phương án sẽ được đặt trên bàn hội nghị kể cả biện pháp cắt viện trợ. Bà Catherine Ashton, trưởng ủy viên ngoại giao của Liên Âu nói rằng chết chóc ở Ai Câp là quá “kinh hoàng”.
Linh Ngân (Theo AP)
