Đảng Move Forward cấp tiến hôm 15/5 đã được Ủy ban Bầu cử Thái Lan xác nhận là đảng giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử diễn ra một ngày trước đó, đánh bại các đảng do quân đội hậu thuẫn đã thống trị nền chính trị của vương quốc này trong gần một thập kỷ.
Cú bứt phá ngoạn mục của Đảng Move Forward (MFP - Tiến lên) trong cuộc bầu cử hôm 14/5 khiến đảng này nghiễm nhiên trở thành đảng lớn nhất, giành được 152 ghế, bao gồm 113 ghế bầu trực tiếp và 39 ghế theo danh sách đảng. Đứng ở vị trí thứ 2 là Đảng Pheu Thai (Vì người Thái) của gia đình tỷ phú, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Lãnh đạo MFP Pita Limjaroenrat cho biết, ông sẽ tìm cách xây dựng một liên minh 6 bên bao gồm Pheu Thai, nhằm giành được 310 ghế. “Với công thức này, rõ ràng là chúng tôi có đầy đủ quyền thành lập một chính phủ đa số”, ông Pita nói với các phóng viên tại trụ sở MFP ở Bangkok, tự giới thiệu mình là “Thủ tướng tiếp theo của Thái Lan”.
“Chúng tôi đã sẵn sàng thành lập chính phủ”, ông nói thêm và cam kết sẽ trở thành “Thủ tướng của tất cả mọi người”.
Lãnh đạo MFP và ứng cử viên Thủ tướng Pita Limjaroenrat trong một cuộc họp báo tại trụ sở của đảng ở Bangkok, Thái Lan, ngày 15/5/2023. Ảnh: EFE
Ông Pita cho biết ông đã gọi điện cho bà Paetongtarn Shinawatra, ứng cử viên Thủ tướng hàng đầu của Pheu Thai, để chúc mừng chiến dịch tranh cử của bà và mời bà tham gia liên minh.
“Không khí đã thay đổi. Thời điểm thích hợp đã đến. Mọi người đã trải qua đủ rồi”, ông Pita nói bằng tiếng Anh. “Hôm nay là một ngày mới. Mong là nó sẽ tràn đầy ánh nắng và hy vọng”.
Hôm 15/5, Đảng Pheu Thai đã tổ chức một cuộc họp báo, xác nhận kế hoạch hợp tác với Move Forward.
Trở ngại phía trước
Các cuộc đàm phán chi tiết vẫn chưa chính thức bắt đầu. Nhưng trong lúc này, nỗ lực thành lập một liên minh cầm quyền của Move Foward có thể sẽ gặp trở ngại sau khi một số thành viên Thượng viện Thái Lan tuyên bố rằng họ sẽ không ủng hộ ứng cử viên Thủ tướng của đảng này.
Theo Hiến pháp Thái Lan, 250 Thượng nghị sĩ do Hội đồng Quốc gia vì Hòa bình và Trật tự (NCPO) – hiện đã không còn tồn tại – được phép tham gia cùng 500 nghị sĩ được bầu ở Hạ viện trong quá trình bầu chọn Thủ tướng.
Có khả năng họ sẽ lần thứ hai tham gia bầu một Thủ tướng sau tổng tuyển cử. Trong cuộc bầu cử năm 2019, họ đã cùng với các nghị sĩ bỏ phiếu bầu Tướng Prayut Chan-o-cha trở thành Thủ tướng Thái Lan.
Về phần mình, sau khi tuyên bố chiến thắng, ông Pita hôm 15/5 cũng đưa ra một thông điệp cho Thượng viện được quân đội hậu thuẫn: Đã đến lúc 250 Thượng nghị sĩ suy nghĩ và quyết định lập trường của họ, liệu họ có lắng nghe nguyện vọng của người dân hay không. Nếu họ quan tâm đến người dân thì sẽ không có vấn đề gì, để Move Forward cuối cùng thành lập chính phủ đa số.
Những người ủng hộ MFP hò reo khi biết kết quả bầu cử, ngày 14/5/2023, tại trụ sở đảng ở Bangkok. MFP tìm kiếm sự ủng hộ từ những cử tri thuộc Gen Y và Gen Z, những người chiếm gần một nửa trong số 52 triệu cử tri Thái Lan, nhưng kết quả sơ bộ tổng tuyển cử cho thấy sự xâm nhập của đảng này vào tất cả các nhóm nhân khẩu học. Ảnh: Getty Images
“Chúng tôi sẽ thành lập chính phủ càng sớm càng tốt, để đảm bảo không có khoảng trống chính trị và kinh tế. Move Forward sẽ rất nhanh chóng và chính xác”, ông Pita nói.
Phẩm chất cần có
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Jadet Insawang nói, với vai trò của mình, ông đã tuyên thệ bảo vệ chế độ quân chủ lập hiến.
“MFP và ông Pita đã từng tuyên bố sẽ hủy bỏ Mục 112 Luật khi quân, sẽ ảnh hưởng đến chế độ quân chủ. Điều này là không thể chấp nhận được”, ông Jadet nói.
Nếu MFP giành được sự ủng hộ của 376 nghị sĩ, tức hơn 50% trong tổng số 750 thành viên của Hạ viện và Thượng viện Thái Lan, đảng này có thể bỏ qua quá trình bầu chọn tại Thượng viện đối với ứng viên Thủ tướng của mình.
Ngược lại, nếu họ chỉ giành được 310 ghế, chiến thắng làm rung chuyển chính trường Thái Lan của Move Forward có nguy cơ bị lu mờ, và chưa đủ để họ có thể tiến hành bước tiếp theo.
“Nếu ông Pita, ứng cử viên Thủ tướng của MFP, được đề cử để bỏ phiếu tại Quốc hội, ông ấy sẽ không nhận được phiếu bầu của tôi”, vị Thượng nghị sĩ tuyên bố.
Một Thượng nghị sĩ khác, ông Kittisak Rattanawaraha, cho biết Thượng viện sẽ xem xét các phẩm chất của bất kỳ ứng viên Thủ tướng nào được tiến cử. Ông nói: “Một trong những phẩm chất đó là phải trung thành với đất nước, tôn giáo và chế độ quân chủ… Các Thượng nghị sĩ sẽ đưa ra quyết định vì lợi ích tốt nhất của đất nước”.
Minh Đức (Theo France24, Nikkei Asia, Bangkok Post)
