Khoản 19 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định, giá đất là giá trị của quyền sử dụng đất tính trên một đơn vị diện tích đất.
Khoản 21 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định, tiền sử dụng đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.
Do đó, nộp tiền sử dụng đất là nghĩa vụ của người sử dụng đất khi được công nhận quyền sử dụng đất.
Ghi nợ tiền sử dụng đất có tính lãi không?. (Ảnh minh họa)
Khi ghi nợ tiền sử dụng đất có bị tính lãi hay không?
Theo Điều 16 Nghị định 45/2014/NĐ-CP của Chính Phủ quy định về thu tiền sử dụng đất, quy định vấn đề ghi nợ tiền sử dụng đất như sau: Hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất; được cấp Giấy chứng nhận phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9 Nghị định này và hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ số tiền sử dụng đất phải nộp trên Giấy chứng nhận sau khi có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư hoặc có đơn xin ghi nợ khi nhận thông báo nộp tiền sử dụng đất.
Người sử dụng đất được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm. Sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn thì được hỗ trợ giảm trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn và tính trên số tiền sử dụng đất trả nợ trước hạn.
Đối với trường hợp đã được ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành mà còn nợ tiền sử dụng đất trong thời hạn được ghi nợ thì được hưởng mức hỗ trợ thanh toán trước hạn theo quy định trên.
Ngoài ra, tại Điều 18 Nghị định 45/2014/NĐ-CP có quy định về việc xử lý chậm nộp như sau: Trường hợp chậm nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước thì người sử dụng đất phải nộp tiền chậm nộp. Việc xác định tiền chậm nộp tiền sử dụng đất được thực hiện theo mức quy định của Luật quản lý thuế.
Như vậy, căn cứ các quy định trên của pháp luật, trường hợp xin ghi nợ tiền sử dụng đất nhưng chưa thanh toán hết trong thời hạn 5 năm thì sẽ không bị tính lãi suất. Tuy nhiên, số tiền sử dụng đất còn lại phải nộp được tính lại theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh nơi có đất ban hành tại thời điểm thanh toán số tiền chậm nộp.
Từ ngày 10/12, không còn được ghi nợ tiền sử dụng đất
Theo Nghị định 79/2019/NĐ-CP sửa đổi Điều 16 (ghi nợ tiền sử dụng đất) Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất, từ ngày 10/12 (ngày nghị định có hiệu lực), chỉ những hộ gia đình, cá nhân khó khăn, gia đình chính sách, có công với cách mạng… khi mua nhà, đất tái định cư sau khi bị di dời mới được ghi nợ tiền sử dụng đất.
Điều đó có nghĩa tất cả hộ dân không thuộc trường hợp trên đều không được ghi nợ tiền sử dụng đất như hiện hành. Cũng theo nghị định 79, số tiền sử dụng đất mà người mua nhà, đất tái định cư được ghi nợ là số tiền chênh lệch giữa số tiền phải nộp khi Nhà nước giao nhà, đất tái định cư trừ đi số tiền được bồi thường, hỗ trợ.
Cũng vậy, sau thời điểm trên, người sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, hợp thức hóa nhà... sẽ không được ghi nợ tiền sử dụng đất như hiện nay.
Cũng theo nghị định 79, những trường hợp hộ gia đình, cá nhân thuộc diện khó khăn về kinh tế, gia đình chính sách… thuộc đối tượng ghi nợ tiền sử dụng đất được trả dần trong thời hạn 5 năm kể từ ngày có quyết định giao nhà, đất tái định cư thì sẽ được trả nợ theo giá tại thời điểm ghi nợ.
Nếu trả nợ sau thời hạn 5 năm nêu trên thì người dân phải trả thêm tiền sử dụng đất chậm nộp tính trên số tiền còn nợ theo quy định về quản lý thuế. Điều này khác so với quy định hiện hành là người dân nợ tiền sử dụng đất quá 5 năm sẽ phải đóng tiền sử dụng đất theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Với trường hợp đã ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 1/3/2016 sẽ được trả nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm ghi nợ đến hết ngày 28/2/2021. Từ ngày 1/3/2021 trở đi, người dân phải thanh toán nợ theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Với trường hợp ghi nợ tiền sử dụng đất sau ngày 1/3/2016 đến trước ngày 10/12/2019, người dân sẽ trả nợ theo giá đất tại thời điểm ghi nợ trong vòng 5 năm kể từ ngày ghi nợ. Trả nợ sau 5 năm thì phải tính giá đất vào thời điểm trả nợ. Từ ngày 10/12/2019 trở đi, người dân ghi nợ tiền sử dụng đất mà trả nợ trước thời hạn 5 năm thì không được giảm 2% số tiền sử dụng đất phải nộp như quy định hiện hành.
Thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất
Bên cạnh việc giới hạn đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất, Nghị định 79/2019/NĐ-CP còn thay đổi trình tự thực hiện thủ tục này.
Trình tự, thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất theo Nghị định 79/2019/NĐ-CP này như sau:
Bước 1. Hộ gia đình, cá nhân nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc cơ quan tài nguyên và môi trường
Hồ sơ gồm:
- Đơn đề nghị ghi nợ tiền sử dụng đất
- Giấy tờ chứng minh thuộc đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất
- Hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận: Quyết định giao đất tái định cư, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Bước 2. Văn phòng đăng ký đất đai giải quyết hồ sơ
- Rà soát, kiểm tra hồ sơ;
- Lập Phiếu chuyển thông tin gửi đến cơ quan thuế và các cơ quan liên quan (Phiếu chuyển có nội dung về số tiền bồi thường, hỗ trợ về đất mà hộ gia đình, cá nhân được nhận)
- Trả Giấy hẹn cho hộ gia đình, cá nhân.
Bước 3. Cơ quan thuế ra thông báo
Ban hành thông báo theo quy định gửi đến hộ gia đình, cá nhân, Văn phòng đăng ký đất đai và cơ quan liên quan (nếu cần) trong thời hạn không quá 02 ngày làm việc kể từ ngày ra thông báo.
Thông báo gồm các nội dung:
- Tổng số tiền sử dụng đất hộ gia đình, cá nhân phải nộp
- Số tiền sử dụng đất không được ghi nợ (số tiền bồi thường, hỗ trợ về đất mà hộ gia đình, cá nhân được nhận)
- Số tiền sử dụng đất được ghi nợ = Tổng số tiền sử dụng đất phải nộp - Số tiền sử dụng đất không được ghi nợ.
Bước 4. Hộ gia đình, cá nhân nộp tiền sử dụng đất không được ghi nợ
Nộp tại cơ quan Kho bạc Nhà nước hoặc đơn vị được cơ quan Kho bạc Nhà nước ủy nhiệm thu trong thời hạn quy định và nộp chứng từ do Kho bạc cung cấp tại Văn phòng đăng ký đất đai để được cấp Giấy chứng nhận.
Bước 5. Hộ gia đình, cá nhân nhận Giấy chứng nhận
Căn cứ chứng từ mà hộ gia đình, cá nhân nộp, Văn phòng đăng ký đất đai trả Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân.
Giấy chứng nhận sẽ có nội dung về số tiền sử dụng đất ghi nợ và thời hạn thanh toán (trong thời hạn 5 năm kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền).
Hoàng Mai
