Cơn thịnh nộ của Tổng thống?
Bộ trưởng Tình báo Israel - Yisrael Katz nói rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã từ chối trả lời các cuộc điện thoại gọi đến từ Tổng thống Syria Bashar Assad sau khi lực lượng phòng không của Syria bắn hạ một chiếc máy bay của Nga hồi đầu tuần, theo Times of Israel.
Nói với kênh Army Radio hôm 20/9, ông Katz cho biết, nhà lãnh đạo Syria đã cố gắng nối máy nhiều lần đến ông Putin, nhưng nhà lãnh đạo Nga sẽ không nhận các cuộc gọi này.
“Tổng thống Nga đã không trả lời điện thoại của ông Assad. Ông ấy chắc chắn đang giận dữ với những gì họ đã làm và nói rằng Israel không phải chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra”, ông Katz – người cũng là Bộ trưởng Giao thông Israel cho hay. “Tổng thống Assad đã cố gắng liên lạc nhưng ông Putin không trả lời. Vì vậy, ông ấy đã phải gửi một bức điện tín”.
Bộ trưởng Katz cũng tiết lộ, Tổng thống Assad đã đổ lỗi cho Israel vì sự “phách lối” và "thiếu kiềm chế" đã khiến cho Syria vô tình bắn nhầm máy bay trinh sát Il-20 của Nga và khiến 15 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
“Nga cực kỳ tức giận với chính quyền Assad và Iran – nước đã gửi vũ khí tới Hezbollah thông qua Syria”, Bộ trưởng Katz nói thêm. “Có một lý do để khiến họ phải lo ngại về phản ứng của Nga”. Theo đó, Nga “không hài lòng khi Iran có được sự đảm hộ vững chắc ở Syria”, ông nói.
Ông Katz cũng nói rằng Israel sẽ không thay đổi chính sách của mình sau vụ việc nhưng đang làm việc với Nga để xoa dịu cuộc khủng hoảng.
"Chúng tôi đang vun vén cho lợi ích an ninh của Israel", ông nhấn mạnh. “Mặt trận Iran ở Syria là mối nguy hiểm đối với Cao nguyên Golan và toàn bộ nhà nước Israel. Người Nga hiểu rằng chính sách của chúng tôi là hợp lý”.
Vụ việc lùm xùm giữa Nga và Israel xảy ra vào rạng sáng ngày 18/9, khi Không quân Israel tiến hành một cuộc không kích nhằm vào cơ sở vũ khí Syria gần thành phố Latakia, mà Israel cáo buộc được sử dụng để làm nhà chứa và nơi trung chuyển vũ khí cho Hezbollah và các nhóm dân quân do Iran ủng hộ.
Cuộc đột kích của Israel đã dẫn đến phản ứng từ hệ thống phòng không của quân đội Syria. Tuy nhiên, do xác định nhầm mục tiêu, phòng không Syria đã bắn nhầm máy bay giám sát của Nga vào thời điểm đó.
Vụ bắn nhầm Il-20 đã châm ngòi cho một loạt sự lên án từ Moscow, cáo buộc Israel thực hiện tấn công bằng chiến đấu cơ mà không thông báo cho quân đội Nga trước khi ra tay.
Các quan chức Israel lo ngại mất đi quan hệ quốc phòng chặt chẽ với người Nga - trong đó bao gồm cả “bật đèn xanh” cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành tấn công các mục tiêu Iran - đã ngay lập tức tiến hành các hoạt động ngoại giao xoa dịu Moscow.
Tiết lộ gây sốc
Trong một động thái bất ngờ, IDF đã đưa ra một số nhận định về kết quả điều tra ban đầu, cho thấy các đơn vị phòng không của Syria đã khai hỏa “bừa bãi” và “không bận tâm đến việc kiểm tra xem có máy bay Nga nào đang hoạt động trên không”.
Ngay lập tức sau vụ việc, Israel đã cử các quan chức hàng đầu, trong đó có người đứng đầu lực lượng không quân, Thiếu tướng Amikam Norkin, đến Moscow để chia sẻ với các đối tác Nga những phát hiện ban đầu của IDF, giúp căng thẳng bớt nóng.
Phái đoàn Israel cũng chia sẻ thông tin tình báo về những nỗ lực của Iran trong việc thiết lập một sự hiện diện quân sự vĩnh viễn ở Syria và chuyển giao vũ khí cho các nhóm hậu thuẫn trong khu vực, nguồn tin từ quân đội Israel cho biết.
“Các cuộc họp được tổ chức với tinh thần tốt. Hai bên đã có một cuộc đối thoại chuyên nghiệp, cởi mở và minh bạch về nhiều vấn đề khác nhau, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng về lợi ích của hai quốc gia và việc tiếp tục cơ chế giảm trừ xung đột”, IDF tuyên bố, đề cập đến đường dây kết nối khẩn cấp giữa hai nước nhằm ngăn chặn các sự cố không đáng có ở Syria.
Đoàn đại biểu của Norkin dự kiến sẽ ở lại Moscow, tiếp tục gặp các quan chức Nga, cho đến sáng ngày 21/9.
Không có bình luận nào đến từ Moscow về các cuộc họp nói trên, nhưng trước đó bộ Ngoại giao Nga đã yêu cầu có thêm dữ liệu và lời giải thích từ phía Israel về vụ việc Il-20 bị bắn nhầm, theo hãng thông tấn Interfax của Nga.
Interfax cũng cho biết "thông tin mới" về vụ việc cũng sẽ sớm được công bố. Các bộ trưởng cao cấp của Israel cũng đã tổ chức điện đàm với các đối tác Nga trong vài ngày qua.
Tổng thống Putin nói ông không trực tiếp đổ lỗi cho Israel vì vụ việc máy bay nước này bị phòng không Syria bắn rơi mà gọi đó là "một chuỗi các sự cố bi thảm". Tuy nhiên, ông cảnh báo Thủ tướng Benjamin Netanyahu trong một cuộc điện đàm rằng Israel "không nên có những tình huống như vậy trong tương lai".
“Quan điểm của Moscow là hành động vô trách nhiệm và không thân thiện của Không quân Israel đã làm cho máy bay Il-20 của Nga gặp nguy hiểm và dẫn đến cái chết của 15 quân nhân”, Đại sứ quán Nga tại Tel Aviv viết trong một tuyên bố gay gắt trên tài khoản Twitter hôm 20/9.
