Tin đồn, đầu cơ hết đất sống?
Theo khảo sát của PV, hiện nay, website của các công ty khá đa dạng thông tin, từ báo cáo tình hình sản xuất kinh doanh, hoạt động văn thể trong cơ quan... Đến những dự án đồ sộ, các công trình sắp đưa vào hoạt động... Nó dài hàng chục trang báo cáo hoạt động sản xuất được đăng tải trên cổng thông tin của đơn vị. Tuy nhiên, để tìm được một số liệu tài chính cụ thể của các đơn vị này lại hoàn toàn không có. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, với dự thảo thông tư hướng dẫn công khai tài chính trên mạng bắt buộc với các công ty sở hữu Nhà nước sẽ chấm dứt việc mù mờ thông tin tài chính, các khoản nợ.
Ảnh chỉ có giá trị minh họa.
Theo dự thảo, Bộ Tài chính yêu cầu doanh nghiệp phải công khai thông tin tài chính với chủ sở hữu, cơ quan quản lý tài chính cũng như với các chủ nợ, các nhà đầu tư và công khai thông tin với cả người lao động. Hàng năm, chủ sở hữu phải công khai danh sách cập nhật các doanh nghiệp bị đưa vào diện giám sát đặc biệt và các doanh nghiệp được đưa ra khỏi diện giám sát đặc biệt.
Không những hướng dẫn công khai tài chính với chủ sở hữu, các chủ nợ, cơ quan quản lý tài chính, dự thảo hướng dẫn, hình thức công khai thông tin này với công chúng phải được thực hiện trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp hoặc trên các ấn phẩm, các phương thức tuyên truyền phổ biến qua các phương tiện truyền thanh, truyền hình, báo giấy. Trang thông tin điện tử của doanh nghiệp phải có chuyên mục riêng về công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp.
Bày tỏ sự ủng hộ với hướng dẫn thực hiện cụ thể công khai tài chính của dự thảo Thông tư này, TS Lê Đăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cho biết: "Công khai minh bạch thì đã có quy định. Tuy nhiên, thực tế các thông tin công khai trên website của các doanh nghiệp hiện nay là rất nghèo nàn, không được cập nhật. Ngay cả các thành viên hội đồng quản trị, các cổ đông cũng khó có được thông tin đầy đủ. Vì vậy thực tế đã xảy ra khá nhiều tiêu cực ở chỗ này, chỗ khác và chúng ta đều biết sổ sách không được lập một cách nghiêm túc, thông tin không có đầy đủ là một trong lý do dẫn đến các tiêu cực thời gian vừa qua. Tôi nghĩ đó là các vấn đề cần phải đề cập đến trong thời gian tới đây và cần phải được hướng dẫn thực hiện một cách chi tiết, cụ thể".
Anh Nguyễn Thành Sơn, một nhà đầu tư chứng khoán cho rằng, một công ty hoạt động đúng, nghiêm túc theo luật thì việc công khai tài chính, lợi nhuận, tiền nợ là việc hết sức bình thường. Nếu không minh bạch thì nội bộ công ty chỉ có những người ở vị trí cao cấp, quản lý mới nắm được, những nhà đầu tư, người lao động kể cả chủ nợ cũng khó có thể biết tình hình sản xuất của doanh nghiệp ra sao. Đặc biệt, với các công ty cổ phần, niêm yết trên sàn chứng khoán thì việc không minh bạch tài chính là quá tai hại với các nhà đầu tư như chúng tôi.
TS.Lê Đăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc không minh bạch, không công khai về tài chính làm nhà đầu tư gặp nhiều rủi ro. Trong nền kinh tế thị trường rủi ro nhiều khả năng xảy ra làm lòng tin của các nhà đầu tư sụt giảm thì công khai thông tin, tài chính là cần thiết. Nếu không có sự minh bạch thì chắc chắn các công ty này chỉ thu hút được các nhà đầu tư nhỏ lẻ mang tính chất đầu cơ. Mà đầu cơ thì khi thấy hoạt động sản xuất kinh doanh khởi sắc, họ hùa nhau đầu tư và chính thông tin không rõ ràng cũng là điều kiện để các nhà đầu cơ lợi dụng vào đó tung ra các tin đồn để lợi dụng cổ phiếu làm hại các nhà đầu tư chân chính. Chính điều này khiến cho thị trường chứng khoán rối loạn, mất lòng tin, những người có tài chính sẽ không tham gia nhiều. Lúc đó, kênh huy động vốn trở nên không hiệu quả. Những doanh nghiệp cần huy động vốn mở rộng sản xuất sẽ không thể tiếp cận được với nguồn vốn từ thị trường, đó là hệ lụy của nền kinh tế mà thông tin không minh bạch.
Công khai, minh bạch cần chính xác
TS.Lê Đăng Doanh cho biết, đối với các công ty nào đã đăng ký trên thị trường chứng khoán thì được ủy ban chứng khoán xem xét. Còn với các công ty thuộc bộ Tài chính xem xét thuộc chức năng của họ. Tôi đánh giá đây là một hành động cụ thể, chi tiết để cụ thể hơn các quy định của luật.
Đồng quan điểm ủng hộ việc công khai nợ, các thông tin tài chính khác trên mạng, chuyên gia kinh tế TS.Nguyễn Minh Phong cho rằng, việc công khai các thông tin tài chính trên website, với các phương tiện truyền thông đại chúng buộc các doanh nghiệp phải hạch toán rõ ràng hơn, thông báo kịp thời đầy đủ, chính xác hơn các thông tin theo yêu cầu. Đây là yêu cầu của quản lý Nhà nước, đồng thời nó cũng là đòi hỏi của khách hàng, nhất là những người mua cổ phiếu, cổ phần của các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán.
Đặc biệt, khi các doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các yêu cầu công khai tài chính cũng giúp thêm lòng tin của khách hàng, của đối tác nếu như các báo cáo tài chính này đáp ứng được chất lượng cần phải có. Đối với người mua cổ phiếu, điều này càng quan trong hơn để đảm bảo cho quyết định đầu tư của họ. Đối với các công ty, báo cáo có số liệu kém thì nhà đầu tư sẽ có hướng để điều chỉnh, cơ cấu các loại cổ phiếu mà họ mua vào, bán ra.
Chuyên gia kinh tế TS.Nguyễn Minh Phong.
Theo các chuyên gia, thực tế, bất cứ nhà đầu tư cổ phiếu nào cũng đều phải căn cứ vào thông tin từ các doanh nghiệp, đó là các báo cáo tài chính đã được kiểm toán độc lập, sòng phẳng. Các báo cáo này dù kiểm toán có chuẩn xác nhưng nếu không được minh bạch, không công bố công khai, cập nhật thì nhà đầu tư sẽ nắm bắt sai thông tin, thông tin sai thì giá trị cổ phiếu trên thị trường cũng không chính xác. Công ty làm ăn rất kém, bùng nhùng nhiều khoản nợ và có nguy cơ vỡ nợ nếu không được công khai thì những người có lợi ích liên quan không thể đưa ra những quyết định đúng được. Chắc chắn lúc đó, cổ phiếu của các nhà đầu tư chỉ còn là những tờ giấy vụn, họ có thể mất trắng tiền. Với một nhà đầu tư thì họ không phân biệt công ty Nhà nước hay tư nhân, mà mọi sự đầu tư đều phải xem xét trên các báo cáo tài chính được công khai.
TS.Lê Đăng Doanh nhận định, với việc công khai thông tin tài chính, cũng như các khoản nợ sẽ giúp các cơ quan quản lý Nhà nước giám sát được hoạt động thường kỳ của doanh nghiệp, quan trọng hơn với áp lực của sự minh bạch, chủ doanh nghiệp phải có trách nhiệm, nỗ lực hơn trong việc quản lý, điều hành sản xuất của đơn vị mình. Ai mạnh, ai yếu hoặc quá yếu kém sẽ phải từ chức để người thực sự có năng lực thay thế vị trí đó.
Hoàng Mai
