Bí mật những chiêu trò trốn thuế của nghệ sĩ

> Nghịch lý chuyện nộp thuế của showbiz Việt

> Khi sao khéo 'diễn' trên 'sàn thuế'

Chiêu trò thường gặp

Những câu chuyện lình xình liên quan đến giá cát - xê của ca sĩ Mỹ Tâm vừa diễn ra lại càng khiến vấn đề thu nhập và đóng thuế cá nhân của nghệ sĩ một lần nữa "nóng" trên các diễn đàn. Cục Thuế TP.HCM vừa lật lại hồ sơ khai thuế của nhiều ngôi sao đình đám trên thị trường trong vòng ba năm, từ 2009 - 2011. Trong danh sách này, nhiều ngôi sao ca nhạc nộp thuế còn thua một người làm công ăn lương, chỉ ở mức 8 triệu, 13 triệu, 30 triệu đồng mỗi năm. Thậm chí có một số diễn viên, ca sĩ có tên tuổi, ba năm liền không hề có tên trong danh sách những người phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

Chiêu thường được các nghệ sĩ áp dụng để trốn thuế nhất, là kê khai thu nhập thấp đi, hoặc không kê khai những khoản thu nhập khủng. Giải thích cho điều này, nhiều nghệ sĩ cho biết lý do mà họ không kê khai thuế cho một số khoản thu nhập trong năm, là vì các sô diễn của họ, phần lớn đã do nhà tổ chức đóng thuế theo thỏa thuận, khấu trừ 10% tiền cát - xê nên họ không phải kê khai nữa.

Không chỉ giấu giếm thu nhập với cơ quan thuế, nhiều nghệ sĩ còn có những chiêu lách luật để làm giảm thu nhập phải chịu thuế. Cách làm phổ biến nhất là lập công ty riêng và mọi giao dịch đều thông qua công ty riêng này, mà đại diện chính là người quản lý hoặc người nhà của nghệ sĩ này. Từ đó, mọi hợp đồng công ty riêng sẽ ký lại với nghệ sĩ này, với mức cát -xê thấp hơn nhiều so với thực tế được nhận. Bởi lợi nhuận từ công ty cũng do chính nghệ sĩ này được hưởng. 

Một chiêu khác nữa cũng thường được nghệ sĩ áp dụng, là thể hiện giá tiền cát - xê trên giấy tờ thấp hơn thực tế, từ vài chục triệu đồng chỉ ghi xuống vài triệu đồng. Nhưng các cơ quan thuế rất khó để truy ra những nghệ sĩ trốn thuế này bởi nộp thuế thu nhập cá nhân là nguyên tắc tự khai, tự nộp nên cơ quan thuế không tổ chức các đợt kiểm tra thu nhập định kỳ. Nếu chỉ căn cứ trên thu nhập tự kê khai của nghệ sĩ, rất khó chứng minh thực tế thu nhập của họ là bao nhiêu. Hơn nữa, hiện nay với hơn 12 triệu người được cấp mã số thuế cá nhân, không phân biệt từng đối tượng, ngành nghề, cũng khó để xác định nghệ sĩ nào gian lận thuế.

Trốn thuế, làm từ thiện

Một nghệ sĩ muốn thành công cũng phải trầy trật, thậm chí hy sinh nhiều thứ mới có được chỗ đứng ở chốn đầy thị phi, nhưng tràn ngập ánh đèn phía sau hậu trường. Tuy nhiên, vẫn không ít người ngày đêm mơ đến ngày trở thành người của công chúng bởi người nghệ sĩ, khi có chút tiếng tăm rồi, thì việc kiếm tiền bỗng trở nên dễ dàng hơn, mà không tốn nhiều mồ hôi, công sức. Trong đó, sự nổi tiếng tỉ lệ thuận với thù lao mà mỗi nghệ sĩ nhận được cho một sô diễn.

Bạn Vũ Hoàng Phong (27 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai) cho biết: "Ca sĩ là một nghề hái ra tiền, lên sân khấu hát một bài là có thể kiếm từ vài chục đến cả trăm triệu đồng. Không những thế còn được mọi người săn đón, tung hê là thần tượng, có quyền phát ngôn gây sốc mà chẳng phải nặng đầu, nặng óc, đau ê ẩm mình mẩy như những nghề khác. Nghĩ lại mà tủi thân cho mình, sau bốn năm đại học, ra trường đi làm đầu tắt mặt tối cả ngày, mỗi tháng cũng chỉ nhận được 7 triệu đồng tiền lương mà năm nào cũng phải đóng thuế thu nhập cá nhân đầy đủ, cấm gian lận được một đồng".

Ông Lê Tuấn Quân, chuyên gia nghiên cứu hoạt động nghệ thuật tại TP.HCM phát biểu: "Khi Đà Nẵng cho rằng ca sĩ Mỹ Tâm "hét" cát-xê quá cao, lên tới 110 triệu đồng, giới bầu sô cho rằng giá đó là bình thường với một ngôi sao như Mỹ Tâm. Điều đó đủ thấy giới nghệ sĩ kiếm tiền khủng như thế nào. Trong thời buổi lạm phát tăng cao, người dân ai cũng phải thắt lưng buộc bụng trong chi tiêu, thì xem ra nó chẳng ảnh hưởng gì tới các nghệ sĩ, bằng chứng là họ vẫn mua nhà tiền tỷ, đeo trang sức, sắm xe hơi đắt tiền thường xuyên. Vậy nhưng chỉ có vài đồng tiền thuế một năm thì lại tìm mọi cách để đóng ít hoặc không phải đóng. Nhiều người cho rằng, số tiền nhiều nghệ sĩ bỏ ra làm từ thiện hàng năm còn gấp mấy lần tiền thuế. Nhưng nghệ sĩ làm từ thiện có mấy người không vì mục đích PR cho tên tuổi của mình. Hơn nữa, tiền thuế là nghĩa vụ mà mỗi người phải đóng, sao có thể so sánh khập khiễng như vậy được”.      

Lam Giang